Obowiązek meldunkowy dotyczy każdej osoby przebywającej na terytorium osoby. Wiele osób nie widzi potrzeby meldowania się na pobyt czasowy (trwający przykładowo zaledwie kilka tygodni). Tymczasem według ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych: „osoba, która przebywa w określonej miejscowości pod tym samym adresem dłużej niż trzy doby, jest obowiązana zameldować się na pobyt stały lub czasowy najpóźniej przed upływem czwartej doby, licząc od dnia przybycia” (1). Brak meldunku był wykroczeniem i dotychczas skutkował grzywną, naganą albo karą ograniczenia wolności, obecnie sankcje te zostały zniesione jako anachroniczne. Brak sankcji nie oznacza, że nieposiadanie zameldowania może skomplikować życie – przy zawieraniu umów i poszukiwaniu pracy. Na szczęście szykują się zmiany.
W tym samym czasie możemy mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego, pod określonym adresem. Z kolei pobyt czasowy nie wyklucza naszego zameldowania na pobyt stały a jedynie aktualizuje nasze rzeczywiste miejsce pobytu. Pobyt czasowy zakłada, że chcemy pozostawać w danym miejscu jedynie na pewien okres czasu bez zmiany oznaczonego adresu pobytu stałego. Pobyt czasowy ma związek bardzo często z wymaganiami stawianymi przez pracodawcę, ma związek z naszą nauką czy nawet wakacyjnym wyjazdem.
Nawet jeżeli trwa dłużej niż 3 miesiące, to ze względu na jego charakter i chęć pozostania na stałe w danym miejscu zostaje zakwalifikowany jako pobyt czasowy przez właściwy organ gminy. Za czasowy charakter pobytu uznaje się pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące z przyczyn dotyczących wykonywania pracy poza miejscem stałego pobytu, leczenie, wypoczynek czy też względy rodzinne a także studia.
Przy składaniu wniosku meldunkowego należy zgłosić się do właściwej dla naszego pobytu Urzędu Gminy Urzędu Miasta. Tam można pobrać odpowiedni formularz meldunkowy. Dodatkowo musimy przedstawić w urzędzie następujące dokumenty:
dowód osobisty (lub inny dokument potwierdzający tożsamość)
do wglądu dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu oraz zgodę właściciela na nasz meldunek (tytułem prawnym może być akt notarialny, orzeczenie sądu, umowa ze spółdzielnią mieszkaniową w formie aktu notarialnego, wypis z księgi wieczystej)
przy zameldowaniu na pobyt stały musimy przedstawić potwierdzenie wymeldowania z poprzedniego pobytu stałego.
Co do kwestii własności lokalu, problemu nie ma, gdy lokal jest naszą własnością. Jednakże w ustawie potwierdzenia naszego pobytu w danym lokalu ma być „dokonane przez właściciela lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu” (2). Gminy mogą interpretować to bardzo różnie, dlatego lepiej przed pójściem do urzędu warto zadzwonić i zapytać, czy właściciel musi przyjść razem z nami, aby potwierdzić nasz pobyt i wyrazić zgodę. Inną praktyką jest podpisanie formularza wniosku przez właściciela lokalu przed jego złożeniem do urzędu. Taki podpis traktowany jest jako zgoda na nasz meldunek oraz potwierdzenie naszego pobytu w tym lokalu.
Prace nad nowelizacją ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych trwają już kilka lat. Dotychczasowe anachroniczne przepisy nie odzwierciedlają nowej sytuacji prawnej. Ponadto zniesienie kar za brak zameldowania (kary będą obowiązywać tylko cudzoziemców spoza Unii Europejskiej) i wprowadzenie możliwości elektronicznej rejestracji na przyspieszyć całą procedurę i szybciej uaktualniać dane adresowe. Ponadto musimy dopasować nasze uregulowania do prawa Unii Europejskiej, gdzie podstawowym kryterium jest nie miejsce zamieszkania (zameldowania) ale faktyczne miejsce naszego stałego pobytu. Zameldować w lokalu będzie nas mógł pełnomocnik, a wymeldowania można będzie dokonać internetowo. Ustawa ma wejść w życie w sierpniu 2011 roku, po ostatnich poprawkach.
Źródła:
1) Art. 10 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych
2) Art. 9 ust. 2a
Jak oceniacie procedury dotyczące tej kwestii? Są jasne czy też powinny zostać uproszczone?