Jak zdobyć zaświadczenie o niekaralności?

Jeżeli chodzi o wniosek o wydanie zaświadczenia o niekaralności to problem rozwiązało za nas Ministerstwo Sprawiedliwości, przygotowując gotowy wzór wniosku, który stanowi załącznik do tego artykułu.

Informację z Krajowego Rejestru Karnego (w tym interesujące nas zaświadczenie) można uzyskać składając wniosek w Biurze Informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego. Oprócz tego przy sądach powszechnych (sądach rejonowych i okręgowych najbliższych naszemu miejscu zamieszkania) można również uzyskać taką informację. Wniosek można złożyć osobiście – przedstawiając dowód tożsamości lub wysłać pocztą. Adresujemy nasz wniosek do Biura Informacyjnego KRK (Krajowego Rejestru Sądowego) lub do jego jednostek w poszczególnych miastach działających przy sądach.
Biuro Informacji Krajowego Rejestru Sądowego
ul. Czerniakowska 100, 00-454 Warszawa

Wydanie zaświadczenia jest odpłatne. Znaczek skarbowy opłaty można nabyć w kasie sądu, w którym składamy wniosek. Naklejamy go następnie w miejscu zaznaczonym na formularzu wniosku. Koszt takiego zaświadczenia dla indywidualnego wnioskodawcy wynosi 50 zł, w przypadku podmiotów zbiorowych (np. spółki handlowej z udziałem Skarbu Państwa, spółki kapitałowej w organizacji, przedsiębiorca który nie jest osobą fizyczną, podmiot w stanie likwidacji itp.) koszt zaświadczenia wynosi 100 zł.

Krajowy Rejestr Karny ma charakter bazy danych i zawiera dane osobowe podmiotów i indywidualnych osób, chronione odrębnymi przepisami (np. Ustawa o ochronie danych osobowych). W związku z tym dostęp do informacji zawartych w rejestrze jest ograniczony do podmiotów wyliczonych w ustawie. Oprócz odpowiednich władz (policji, prokuratury, CBA, CBŚ itp.) dostęp do tych danych ma tylko pracodawca jedynie w zakresie niezbędnym dla zatrudnienia pracownika. Ponadto dostęp dla pracodawcy jest ograniczony celem zatrudnienia i charakterem pracy pracownika – tylko w przypadku gdy ustawa wymaga od danego pracownika niekaralności (tzw. zawody zaufania publicznego, aplikanci sądowi, adwokaccy itd., niektórzy przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, które oprócz koncesji wymagają niekaralności) (1). Poza tymi wypadkami, w przypadku innych stanowisk pracy (np. w sektorze budowlanym, agencji reklamowej i wielu innych) pracodawca nie może samodzielnie uzyskać dostępu do tych informacji. Nawet, gdy jest uprawniony do złożenia wniosku to i tak nie ma prawa przeglądać wszystkich informacji tam zawartych. Może jednak zażądać od pracownika przedstawienia takiego zaświadczenia o niekaralności. Pracownik, którego dane zostały zamieszczone w Krajowym Rejestrze Sądowym ma pełny dostęp do tych danych. Tylko pracownikowi (jako osobie wpisanej w KRK) udostępnia się informację o treści wszystkich zapisów dotyczących jego osoby (2).

Jakie informacje są zapisywane w KRK? Rejestr gromadzi dane o osobach, które zostały:
1) prawomocnie skazanych za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe (zapadł wyrok i jest on prawomocny – nie można go zaskarżyć ani zmienić wnosząc apelację/kasację)
2) przeciwko którym prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe – warunkowe umorzenie postępowania następuje na okres próby, można je kontynuować, gdy zostaną przez osobę skazaną złamane warunki próby
3) przeciwko którym prawomocnie umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe na podstawie amnestii – kara nie została wykonana lub wykonano ją tylko częściowo na skutek ogłoszenia amnestii (jednorazowego darowania kary za popełnione przestępstwo, nie jest to tożsame z uniewinnieniem)
4) prawomocnie skazanych przez sądy państw obcych (wyroki z innych państw za przestępstwa popełnione na ich terytorium)
5) wobec których prawomocnie orzeczono środki zabezpieczające w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe – nie skazano na karę, gdyż wystarczający okazał się np. zakaz kontaktowania się z ofiarą przestępstwa
6) nieletnich, wobec których prawomocnie orzeczono środki wychowawcze, poprawcze lub leczniczo-wychowawcze, albo którym wyjątkowo wymierzono karę, traktując ich jak dorosłych ze względu na szczególne okrucieństwo przestępstwa
7) prawomocnie skazanych za wykroczenia na karę aresztu (popełnione wykroczenia za które nałożono karę grzywny, nie są wprowadzane do rejestru. Kara aresztu do 30 dni jest najsurowszą karą za wykroczenie)
8) poszukiwanych listem gończym
9) tymczasowo aresztowanych
10) nieletnich umieszczonych w schroniskach dla nieletnich” (3).

Ustawa wskazując te informacje wymienia je w sposób szczegółowy. Oznacza to, że innych informacji baza danych zawierać nie może – nie ma w niej szczegółów dotyczących popełnienia czynu, czy nazwisk osób pokrzywdzonych przestępstwem. Nie zapisuje się także mandatów za wykroczenia drogowe czy grzywien nałożonych za wykroczenia.

Źródła:
1) Art. 6 Ustawy z dnia 24 maja 2000r. o Krajowym Rejestrze Sądowym
2) Art. 6 Ustawy z dnia 24 maja 2000r. o Krajowym Rejestrze Sądowym
3) Art. 1 pkt.2 Ustawy z 24 maja 2000r. o Krajowym Rejestrze Sądowym