Podwyższonej temperaturze ciała towarzyszyć może uczucie zmęczenia, braku sił oraz bóle mięśniowo-stawowe. Po tych ogólnych symptomach, świadczących o toczącym się procesie zapalnym pojawia się dominujący symptom, czyli ból w klatce piersiowej. Pacjenci zgłaszają dolegliwości bólowe umiejscowione za mostkiem. Ból często promieniuje, podobnie jak w przypadku zawału serca do lewej ręki, barku, do pleców a nawet szyi. Możliwe jest pojawienie się kaszlu i uczucie braku tchu, duszności. Pewną ulgę przynosi chorym przybranie siedzącej pozycji ciała i pochylenie się do przodu, zaś leżenie zwykle potęguje dolegliwości. Zdarzają się sytuacje, gdy poza opisanymi dolegliwościami dołącza się uczucie kołatania serca lub przekonanie, że serce bije nierówno, dzieje się tak, jeśli poza osierdziem stan zapalny obejmuje także mięsień sercowy. Tak wygląda opis objawów, które występują w przypadku ostrego zapalenia osierdzia. Warto dodać, iż ważne jest osłuchanie serca przez lekarza, bo ta jednostka może się manifestować poprzez pojawienie się szmeru zwanego tarciem osierdziowym.
Zapalenie osierdzia może mieć przebieg przewlekły, co oznacza, że symptomy są obecne przez ponad 3 miesiące. Zwykle na pierwszy plan wysuwają się wtedy bóle w klatce piersiowej, które są nieco mniej nasilone niż w przypadku zapalenia ostrego, utrata chęci do jedzenia, chudnięcie. Chory zgłasza, że jego serce nie bije miarowo i równo.
Rzadziej obserwuje się przypadki, gdy epizody zapalenia osierdzia powtarzają się wielokrotnie u danego człowieka. U podłoża tych zmian leżą procesy autoimmunologiczne.
Najczęściej dodatkowe badania wykonane pacjentowi wykazują obecność płynu w obrębie worka osierdziowego. Do jego diagnostyki najbardziej przydaje się badanie echokardiograficzne.
Słów kilka o przyczynach zapalenia osierdzia
Zapalenie osierdzia nie koniecznie musi być związane z zakażeniem. Choć najczęściej wywoływane jest przez różne wirusy (rzadziej zaś przez inne drobnoustroje), to jednak przyczyny wielokrotnie należy poszukiwać także gdzie indziej. Często rozwija się ono jako powikłanie przebytego uprzednio zawału serca. Zapalenie osierdzia może stanowić objaw układowych chorób tkanki łącznej, a wśród nich szczególnie tocznia układowego, twardziny układowej czy reumatoidalnego zapalenia stawów. Czasami stwierdza się je u pacjentów dializowanych z powodu niewydolności nerek, u chorych po operacjach kardiochirurgicznych lub masywnych urazach klatki piersiowej. Może to być pierwszy zwiastun nowotworu osierdzia lub skutek odległy radioterapii u osób, które przebyły naświetlania klatki piersiowej z powodu nowotworu.
Uwaga!
Szczególna postać zapalenia osierdzia to zaciskające zapalenie osierdzia. Wtedy rozciągliwy, elastyczny worek, w którym znajduje się serca, grubieje i ulega zwapnieniu. Powoduje to upośledzenie pracy sera. Sprawcami zwykle są bakterie lub prątek gruźlicy. To zapalenie jest niebezpieczne i wymaga wdrożenia innych metod leczniczych.
Zetknęliście się kiedyś z zapaleniem osierdzia? Podzielcie się z nami swoimi doświadczeniami.
