Model Kirkpatricka zakłada ocenę szkolenia na czterech wymiarach, przy czym pozwala ustalić zarówno poziom efektywności szkolenia, jak i uzyskać ocenę jego jakości w opinii uczestników. Te poziomy, to poziom reakcji, uczenia się poziomu wiedzy, zachowania i organizacji. Każdy następny poziom podlegający ocenie jest bardziej skomplikowany od poprzedniego, jednocześnie jego wartość dla wiedzy o efektywności szkolenia wzrasta wraz z poziomem trudności dokonania analizy. Zdiagnozowanie poziomu reakcji pozwala na wyciągnięcie wielu wartościowych wniosków dla organizatorów szkolenia. Daje możliwość pracy nad ulepszaniem scenariusza szkoleniowego, pozwala na znalezienie jego słabych punktów i dostarcza wskazówek mogących przyczynić się do ciągłego doskonalenia produktu, jakim jest oferowany program. Z punktu widzenia uczestnika szkolenia jest czytelnym sygnałem o zainteresowaniu organizatora. To ważne poczucie bycia istotną częścią programu sprzyja podnoszeniu zadowolenia klienta.
Za punkt wyjścia teorii przyjęto założenie, że odbycie szkolenia powoduje pewną reakcję szkolonego i ta właśnie reakcja jest konstruktem opisującym niejako poziom satysfakcji klienta – uczestnika szkolenia. Odpowiada na pytanie, czy i w jakim stopniu szkolenie podobało się uczestnikom. By poziom reakcji uczynić mierzalnym, Kirkpatrick sugeruje zastosowanie pewnych działań. Należy zacząć od zdefiniowania, czego konkretnie chcemy się dowiedzieć. Czy chcemy wiedzieć, jaką opinię uczestnicy mają o zastosowanych materiałach dydaktycznych? Czy interesują nas ich odczucia wobec trenerów prowadzących szkolenie?
Może chcemy ustalić czy techniki, których użyliśmy podczas zajęć, przypadły szkolonym do gustu, i czy pomogły im w przyswojeniu informacji? Dobór pomiaru dopasowujemy do tego, co nas interesuje. Najczęściej stosowanym narzędziem do pomiaru tego typu informacji są ankiety.
Warto dołożyć starań, by odpowiedzi badanych były maksymalnie zgodne z ich prawdziwymi odczuciami i, by jak najwięcej osób przekazało swoje opinie. Tylko rzetelny pomiar poziomu reakcji pozwoli na uzyskanie wartościowych informacji. Wyniki należy porównać z założonym uprzednio dopuszczalnym poziomem.
Bardzo istotne jest, żeby reakcja uczestników była pozytywna. Wynika to z zależności, jaka zachodzi pomiędzy niezadowoleniem ze szkolenia a efektywnością uczenia się. Negatywnie nastawiony uczestnik prawdopodobnie nie wyniesie zbyt wiele z nawet najlepiej zaprojektowanego szkolenia.
A co Wy myślicie na ten temat? Podzielcie się opiniami.
