Aktywni emeryci najczęściej wybierają jedną z dwóch zawodowych opcji – kontynuują, chociażby w częściowym wymiarze, dotychczas wykonywaną pracę lub decydują się na zmianę zainteresowań zawodowych. Co ciekawe, badania przeprowadzone przez naukowców pokazują, iż osoby, które po osiągnięciu wieku emerytalnego pracują okresowo, na własną rękę lub w niepełnym wymiarze godzin, rzadziej chorują i lepiej funkcjonują w codziennym życiu, niż ci, którzy całkowicie przestali pracować. Niestety w większości przypadków wybór co do tego, czy kontynuować aktywność zawodową na emeryturze w dużej mierze zdeterminowany jest względami finansowymi. Według danych GUS ponad 2/3 pracujących emerytów decyduje się na pracę ze z konieczności, dla pozostałych motywacją jest walka z biernością, chęć bycia potrzebnym, inni po prostu lubią swoją pracę.
Jak pokazują statystyki, Polska należy do krajów cechujących się najniższym poziomem zatrudnienia osób w grupie wieku 50+. Aby zmienić tę sytuację uruchamianych jest coraz więcej programów aktywizujących seniorów, wdrażane są ponadto rozwiązania prawne m.in. ulgi dla pracodawców które mają zachęcić do zatrudniania osób starszych. Pracodawcy powinni mieć świadomość iż emeryci to często cenni i wartościowi pracownicy, którzy wykorzystują swoje wieloletnie doświadczenie zawodowe oraz kontakty, wiedzą jak je nawiązywać i współpracować z innymi. Starsi pracownicy są dokładni, sumienni i lojalni wobec pracodawcy. Nie interesuje ich ponadto szukanie nowego zatrudnienia, czy inne gwałtowne zmiany życiowe.
Zakaz dyskryminacji
Pracodawcy powinni pamiętać iż nie mają prawa w żaden sposób dyskryminować pracowników ze względu na ich wiek. Zakaz dyskryminacji ze względu na wiek w polskim prawie wynika przede wszystkim z art. 32 ust. 2, ponadto zasada ta stanowi jeden z filarów prawa pracy. Kodeks pracy zakazuje dyskryminacji m.in. ze względu na wiek w art. 18(3a)§1, zgodnie z którym „pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na […] wiek”. A więc wszelkie przejawy lekceważenia, dyskryminowania czy szykanowania pracownika związane z jego wiekiem mogą być przedmiotem roszczeń dochodzonych na drodze sądowej i podstawą do zapłaty odszkodowania przez pracodawcę.
Aspekty prawne pracy na emeryturze
Po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego można dorabiać bez ryzyka utraty emerytury, jednakże należy pamiętać, że przy przechodzeniu na emeryturę prawo do świadczenia ulega zawieszeniu, jeśli emeryt nie rozwiąże wszystkich stosunków pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed dniem przejścia na emeryturę. Na zmniejszenie lub zawieszenie emerytury wpływ może mieć każda forma pracy, która podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu m. in. etat, praca nakładcza, umowa-zlecenia, umowa agencyjna, własna działalność gospodarcza.
Jednakże nie wszystkie świadczenia wypłacane przez ZUS podlegają zawieszalności. Zawieszeniu ani zmniejszeniu nie podlegają świadczenia:
– emerytów, którzy ukończyli 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni);
– emerytów i rencistów otrzymujących honoraria z tytułu działalności twórczej lub artystycznej, niezależnie od tego, w jakim są wieku;
– osób uprawnionych do:
a) renty inwalidy wojennego,
b) renty inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy ma związek ze służbą wojskową,
c) renty rodzinną przysługującą po osobie, której śmierć nastąpiła w związku ze służbą wojskową.
Na koniec warto przypomnieć pracodawcom, iż pobieranie przez pracownika emerytury nie zwalnia zakładu pracy z obowiązku zgłoszenia do ZUS tej osoby jako pracownika i opłacanie wszystkich składek społecznych oraz zdrowotnego, bez względu na wymiar czasu pracy i wysokość zarobków.
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Wypowiadajcie się w komentarzach.
