Jednostki uczestnictwa – nie można zbyć, ale…
Cechą szczególną FIO oraz SFIO to brak możliwości przeniesienia uprawnień wynikających z przynależności do funduszy. Innymi słowy jednostki uczestnictwa, które stanowią dowód wniesienia kapitału nie mogą być zbywane na rzecz osób trzecich (patrz artykuł 83 ustęp 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 roku). Pewną rekompensatę stanowi fakt, że wspomniane papiery wartościowe podlegają dziedziczeniu (patrz artykuł 83 ustęp 3). Co więcej, fundusz otwarty jest zobowiązany na mocy ustawy do odkupienia i umorzenia jednostki uczestnictwa ilekroć jej właściciel złoży taką dyspozycje (patrz artykuł 82). Częstotliwość odkupu jednostek uczestnictwa jest określona w prospekcie informacyjnym danego FIO oraz SFIO jednak artykuł 84 ustęp 1 wskazuje, że nie taka czynności nie może odbywać się rzadziej niż raz na tydzień. Wszystkie te uregulowania sprawiają, że parametry finansowe funduszu ulegają ciągłym zmianom.
Dlatego artykuł 85 nakazuje, aby przy okazji każdego zbycia lub odkupu jednostek (lub częściej) podmiot zarządzający obliczał takie parametry jak:
– wartość aktywów funduszu;
– wartość aktywów netto funduszu (po uwzględnieniu zobowiązań);
– cena zbycia oraz odkupu, która wynika z podzielenia wartości netto aktywów funduszu przez aktualną liczbę jednostek uczestnictwa (patrz artykuł 86 ustęp 1);
– wartości aktywów netto funduszu na jednostkę uczestnictwa.
Klienci dokonujący obrotu jednostkami uczestnictwa muszą się liczyć z koniecznością uiszczenia opłat manipulacyjnych, ponieważ zapisy ustawowe ustanowiły taką możliwość (patrz 86 ust. 2), a funkcjonujące na rynku FIO oraz SFIO skwapliwie z niej korzystają. Nie oznacza to jednak, że fundusz może dowolnie ustalać wysokość wspomnianej prowizji, ponieważ stosowne limity powinny się znaleźć w jego statucie.
SFIO – czym się różni?
Warto wymienić te cechy, które odróżniają SFIO od jego bardziej powszechnego odpowiednika. Otóż wyróżnikiem funduszu specjalistycznego są szczególne kryteria co do statusu jego uczestników (patrz artykuł 113 ustęp 1). Co więcej może on podlegać bardziej liberalnym regulacjom w zakresie portfela inwestycyjnego (przewidzianym dla funduszy zamkniętych) jeżeli właścicielami jednostek uczestnictwa są przedsiębiorstwa lub inwestorzy wnoszący kapitał przekraczający równowartość 40 000 € (o ile statut tak stanowi – patrz artykuł 113 ustęp 3). Co istotne wspomniany statut SFIO może przewidywać również powołanie specjalnego organu kontrolnego w postaci rady inwestorów (patrz artykuł 114).
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Zapraszam do komentowania.
