Umowę kredytu reguluje ustawa Prawo bankowe bądź też ustawa z 12 maja 2011r. O kredycie konsumenckim. Podmiotem uprawnionym do udzielania kredytu bankowego jest bank. Zgodnie z definicją ustawową bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Co ciekawe, w przypadku umowy o kredyt konsumencki definicja podmiotu udzielającego kredytu jest zupełnie inna. Art. 5 pkt. 2 Ustawy o kredycie konsumenckim wskazuje, że kredytodawcą może być przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu.
Przez umowę o kredyt konsumencki, zgodnie z art. 3 ust. 1 wskazanej ustawy, należy rozumieć umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Istnieją różne typy umów o innych nazwach, które stanowią faktycznie umowę kredytu konsumenckiego. I tak, za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności: umowę pożyczki; umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego; umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, jeżeli konsument jest zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z odroczeniem spełnienia świadczenia; umowę o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia; umowę o kredyt odnawialny. Przepisy ustawy o kredycie konsumenckim mają pierwszeństwo przed przepisami prawa bankowego odnośnie do kredytów konsumenckich.
Umowa kredytu zawierana z bankiem (a o takiej mowa w niniejszym artykule) jest konstrukcyjnie zbliżona do umowy o kredyt konsumencki. Umowę kredytu regulują przepisy prawa bankowego. Zgodnie z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego – definiującego umowę kredytu i określającego jej zasadnicze elementy – przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Wszystkie te elementy muszą być szczegółowo uregulowane w umowie kredytowej.
Aby przybliżyć Państwu tę problematykę, postanowiłam pokazać konstrukcję umowy kredytowej w zarysie. Zatem, zgodnie z przepisami prawa, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie (jednakże ustawa nie wprowadza rygoru nieważności w przypadku niedochowania tej formy, chyba, że strony postanowią inaczej – nadając taki właśnie rygor). Umowa kredytowa określa w szczególności:
1. Strony umowy
Umowa kredytu ……………………… zawarta w dniu ……………………. w ……………………… pomiędzy:
Bankiem ………………………. z siedzibą w ……………………………. , wpisanym do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS:………………………… , prowadzonego przez Sąd Rejonowy…………………………………………………., posiadającym numer identyfikacji podatkowej NIP:…………………………………………., zwanym dalej ………………………………….. reprezentowanym przez:
1. Pełnomocnika Zarządu – ………………………………………….
2. Pełnomocnika Zarządu – ………………………………………….
a
……………………………………………………………………………………………………………….. zwanym/ą/i dalej „Kredytobiorcą”
2. Kwotę i walutę kredytu oraz cel, na który kredyt został przeznaczony:
Bank ……………………….. udziela Kredytobiorcy na wniosek z dnia ………………… kredytu na działalność gospodarczą prowadzoną przez ………………………………. z przeznaczeniem na……………………………………. , na okres od dnia ……………….. do dnia ………………….. w kwocie ……………………. zł (słownie: …………………………….. złotych).
Osoby określone wyżej jako Kredytobiorca ponoszą solidarną odpowiedzialność za wszystkie zobowiązania wynikające z niniejszej Umowy.
3. Zasady i termin spłaty kredytu:
Kredytobiorca zobowiązuje się dokonać całkowitej spłaty kredytu wraz z odsetkami do dnia ……………………….. w ratach, w terminach i w wysokościach określonych w harmonogramie spłaty, stanowiącym załącznik do Umowy i jej integralną część.
Jeżeli wypłata kredytu nastąpi po dacie określonej w ………………………. kwota odsetek pierwszej raty określonej w harmonogramie spłaty ulegnie w związku z tym zmniejszeniu o kwotę odsetek naliczonych za okres do dnia wypłaty kredytu.
Za datę spłaty rat kredytu lub odsetek przyjmuje się dzień wpływu środków na rachunek kredytowy.
Jeśli termin spłaty raty kredytu przypada na dzień, w którym Bank …………………. nie prowadzi działalności operacyjnej, spłata dokonana w pierwszym dniu roboczym dla Banku …………………. po tym terminie jest traktowana jako spłata w terminie.
Termin spłaty jest zachowany, jeśli najpóźniej w dniu spłaty raty, wynikającym z harmonogramu spłaty nastąpi uznanie rachunku kredytowego pełną kwotą raty kredytu i odsetek w przypadku rat kapitałowo-odsetkowych albo raty odsetek w okresie karencji.
Wpłat dokonuje się w jeden ze sposobów wskazanych w Regulaminie.
Szczegółowe zasady zaliczania wpłat na spłatę kredytu określa Regulamin.
Kredytobiorca ma prawo spłacić kredyt wraz z innymi należnościami Banku ………………… z tytułu kredytu przed terminem całkowitej spłaty kredytu. Bank zobowiązuje się nie pobierać z tego tytułu odrębnej prowizji.
W razie opóźnienia się Kredytobiorcy w spłacie kredytu lub jego raty, określonej w harmonogramie spłaty, Bank:
niezwłocznie powiadomi o tym, w sposób określony w ……………………… osoby będące dłużnikami Banku …………………. przesyłając im kopię pisma wzywającego Kredytobiorcę do spłaty zadłużenia przeterminowanego, a nadto oświadcza, że:
a) naliczał będzie od niespłaconej kwoty odsetki według rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego,
b) obciążał będzie rachunek kredytowy Kredytobiorcy kosztami wezwań do zapłaty w wysokości określonej w obowiązującej w Banku ………………… taryfie prowizji i opłat.
4. w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu;
5. wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;
Kredyt jest oprocentowany według zmiennej rocznej stopy oprocentowania kredytu, naliczanej od aktualnego salda zadłużenia kredytowego w stosunku rocznym. W dniu zawarcia Umowy roczna stopa oprocentowania kredytu wynosi …………… % (słownie:……………………… procent) w stosunku rocznym.
Wysokość rocznej stopy oprocentowania kredytu może ulec zmianie w przypadku zmiany o co najmniej 0,1 punktu procentowego w ciągu ostatnich 90 dni kalendarzowych poprzedzających podjęcie przez Bank ………………. decyzji o zmianie chociażby jednego spośród następujących parametrów:
a) stopy oprocentowania kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (zwanego dalej „NBP”), itp.
Bank …………….. zastrzega, że może zmienić wysokość rocznej stopy oprocentowania kredytu jedynie w granicach zmian określonych wyżej parametrów, które to zmiany wystąpiły w ciągu ostatnich 90 dni poprzedzających podjęcie przez Bank ………………………. decyzji o zmianie wysokości rocznej stopy oprocentowania kredytu, jednakże nie mniej niż o 0,1 punktu procentowego i nie więcej niż dwukrotność sumy zmian – w wyżej zakreślonym okresie – wszystkich określonych wyżej parametrów
Bank …………………… zastrzega sobie prawo podwyższenia wysokości oprocentowania kredytu, w stosunku
do wysokości oprocentowania kredytu określonej …………………. , w trakcie obowiązywania Umowy, bez konieczności jej wypowiedzenia w przypadku zaistnienia niektórych lub wszystkich spośród następujących okoliczności – szczegółowe wskazanie okoliczności (np. niewykonywanie obowiązków przez Kredytobiorcę).
Bank ………………. zastrzega sobie prawo podwyższenia wysokości oprocentowania kredytu, bez konieczności wypowiedzenia Umowy, o (przykładowo):
a) 1 (słownie: jeden) punkt procentowy, w stosunku do wysokości oprocentowania kredytu określonego zgodnie z ………………………. w przypadku gdy opóźnienie w spłacie kredytu, w stosunku do terminu (harmonogramu) spłaty przekroczy ………….. (słownie: …………………….. ) dni kalendarzowych,
b) 6 (słownie: sześć) punktów procentowych, w stosunku do wysokości oprocentowania kredytu określonego zgodnie z ……………………… w przypadku gdy opóźnienie w spłacie kredytu, w stosunku do terminu (harmonogramu) spłaty przekroczy ……………. (słownie:…………………… ) dni kalendarzowych.
O zmianie wysokości rocznej stopy oprocentowania kredytu w trakcie obowiązywania Umowy, Bank …………………….. powiadamia Kredytobiorcę oraz osoby będące dłużnikami Banku …………………………. z tytułu zabezpieczenia kredytu przez zamieszczenie stosownego ogłoszenia na tablicy ogłoszeń w jednostkach organizacyjnych Banku ………………………
Roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego jest zmienna i odpowiada czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, to jest odsetkom maksymalnym.
W dniu zawarcia Umowy roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego wynosi dwadzieścia jeden procent w stosunku rocznym.
W każdym przypadku zmiany wysokości stopy kredytu lombardowego NBP ulega odpowiedniej zmianie wysokość rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego.
Zmiana ta obowiązuje od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej wysokość stopy kredytu lombardowego NBP.
Odsetki od zadłużenia przeterminowanego są naliczane od dnia wymagalności raty kredytu do dnia poprzedzającego jej spłatę. Odsetki od zadłużenia przeterminowanego są natychmiast wymagalne. Odsetki te pobierane są przez przyjęcie wpłaty lub dokonanie przelewu na rachunek kredytowy Kredytobiorcy.
6. Sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;
Prawnym zabezpieczeniem spłaty niżej wymienionych wierzytelności z tytułu Umowy kredytu może być:
a) hipoteka umowna do kwoty ……………………. zł zabezpieczająca kapitał kredytu, odsetki bieżące (kapitałowe), odsetki karne (za opóźnienie), prowizje, opłaty, koszty windykacji, koszty postępowania sądowego, koszty postępowania egzekucyjnego i inne koszty z tytułu udzielonego kredytu, ustanowiona na nieruchomości/ udziału w nieruchomości/prawie użytkowania wieczystego/udziału w prawie użytkowania wieczystego/spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu/udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu położonej/ położonym ……………………………………… dla której/ którego Sąd Rejonowy w ……………………………………. prowadzi KW nr…………………………………… , stanowiącej własność/ przysługującym ………………………………. , na pierwszym miejscu pod względem pierwszeństwa,
b) przelew na rzecz Banku ……………………….. praw z umowy ubezpieczenia (polisy ubezpieczeniowej) od ognia i innych zdarzeń losowych nieruchomości położonej w położonym ……………………………………… dla której/ którego Sąd Rejonowy w ……………………………………. prowadzi KW nr…………………………………… , stanowiącej własność/ przysługującym ……………………………….
c) weksel własny in blanco z wystawienia Kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową. Szczegółowe postanowienia dotyczące zobowiązania wekslowego określa deklaracja wekslowa.
7. Zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu.
Kredytobiorca zobowiązany jest – na żądanie Banku ……………… – udokumentować wykorzystanie kredytu zgodnie z celem ustalonym w Umowie w części określonej w Regulaminie.
Ponadto Kredytobiorca zobowiązuje się w okresie obowiązywania Umowy w szczególności do: informowania Banku ………………….. o zmianie danych podlegających wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zarówno swoich, jak i dłużnika Banku ……………………….. z tytułu Prawnego zabezpieczenia, pod rygorem odpowiedzialności za ewentualne szkody powstałe dla Banku …………………………… z powodu nie poinformowania o tych zmianach, itp.
8. Terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych:
Bank …………………… stawia kredyt do dyspozycji Kredytobiorcy od dnia określonego w …………… w następujący sposób:
jednorazowo gotówką w kasie Banku ……………………,
bezgotówkowo w formie przelewu zgodnie z odrębną dyspozycją Kredytobiorcy,
częściowo gotówką w kasie Banku ………………………. oraz częściowo bezgotówkowo w formie przelewu zgodnie z odrębną dyspozycją Kredytobiorcy,
w transzach,
– pod warunkiem że do tego dnia zostaną ustanowione zabezpieczenia.
W razie nie spełnienia w tym terminie powyższego warunku kredyt zostanie postawiony do dyspozycji Kredytobiorcy w dniu zrealizowania tego warunku.
W przypadku hipoteki powołany warunek uważa się za spełniony w dniu przedstawienia w Banku ………………. potwierdzenia wpływu do sądu wieczystoksięgowego wniosku o wpis hipoteki do właściwej księgi wieczystej lub wniosku o utworzenie księgi wieczystej dla nieruchomości lub prawa i o wpisanie hipoteki na rzecz Banku ……………….. ,
W przypadku postawienia kredytu do dyspozycji Kredytobiorcy w transzach należy wskazać, że:
pierwsza transza kredytu w kwocie ………………….. zł (słownie: …………………….. złotych) zostanie przekazana Kredytobiorcy zgodnie z jego pisemną dyspozycją, nie później jednak niż do dnia…………………………….. ,
wysokości kolejnych transz kredytu i terminy wypłat określa harmonogram wypłaty transz kredytu,
9. Wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;
10. Warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
Dla powiadomień, upomnień i wezwań dokonywanych przez strony, wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności. Powiadomienia, upomnienia i wezwania są wysyłane na ostatni znany stronie adres. Wypowiedzenie Umowy wysyłane będzie przez stronę listem poleconym za potwierdzeniem odbioru na ostatni znany stronie adres.
Ponadto, w umowie kredytu banki zastrzegają sobie prawo kontroli zabezpieczenia w każdym czasie.
Kredytobiorca musi liczyć się z tym, że zawierając umowę kredytu bankowego będzie zmuszony wyrazić zgodę na poddaje się egzekucji z bankowego tytułu egzekucyjnego, który bank może wystawić do określonej w umowie kwoty zadłużenia. Bank może wystąpić o nadanie temu tytułowi klauzuli wykonalności nie później niż w terminie pięciu lat od dnia upływu terminu całkowitej spłaty kredytu. Bank może też wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu w zakresie obowiązku wydania przedmiotów czy nieruchomości objętych zabezpieczeniem bankowym, a mianowicie przewłaszczeniem udziału w prawie własności. Kredytobiorca oświadcza wówczas, że poddaje się egzekucji z takiego tytułu.
Dodatkowe klauzule związane są z wymogami ochrony danych osobowych, najczęściej brzmią one w następujący sposób: kredytobiorca wyraża zgodę na gromadzenie i przetwarzanie jego danych osobowych zawartych między innymi w złożonym wniosku i dołączonych do niego dokumentach, jak również w niniejszej Umowie, w zbiorze danych banku dla celów ………………….. .
