Indywidualne Konta Emerytalne
Przepisy regulujące IKE zawarte są w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych. IKE to forma dobrowolnego oszczędzania na emeryturę prowadzona na podstawie umowy, którą przyszły emeryt zawiera z funduszem inwestycyjnym, bankiem, zakładem ubezpieczeń lub podmiotem prowadzącym działalność maklerską. Obecnie limit dopuszczalnych wpłat na IKE stanowi równowartość trzykrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym.
Wypłata środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym może nastąpić:
– na wniosek osób uprawnionych do środków po osobie zmarłej;
– na wniosek właściciela konta w formie jednorazowej wypłaty lub wypłaty w ratach po nabyciu uprawnień emerytalnych.
Zgodnie z przepisem art. 37 ust. 1 ustawy o IKE oszczędzający na IKE mają możliwość dokonania zwrotu zgromadzonych środków. Zwrot środków zgromadzonych na IKE pomniejszony o należny podatek od zysków kapitałowych następuje w przypadku, gdy umowa o prowadzenie IKE została wypowiedziana przez którąkolwiek ze stron lub wygasła z innych przyczyn. Właściciel indywidualnego konta emerytalnego ma ponadto możliwość przeniesienia zgromadzonych środków w ramach III filara do innej instytucji prowadzącej IKE lub do pracowniczego programu emerytalnego. Udział osób oszczędzających na IKE wciąż jest niewielki, w 2010 roku wynosił on 4,9% osób aktywnych zawodowo.
Zmiany od 2012
Od 1 stycznia 2012 r. będzie istniała możliwość przeniesienia środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE do IKZE czyli Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego. W IKZE ma być zastosowana preferencja podatkowa polegająca na odliczaniu od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wpłat na to konto. Od początku roku IKZE będą mogły oferować: fundusze inwestycyjne, domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską, zakłady ubezpieczeń na życie, banki, dobrowolne fundusze emerytalne, utworzone przez powszechne towarzystwo emerytalne. Jednakże do wejścia w życie nowych przepisów ciężko przewidzieć jak będzie wyglądała ta usługa w praktyce.
Pracownicze Programy Emerytalne
Przepisy regulujące PPE zawarte zostały z ustawie o pracowniczych programach emerytalnych. W ramach PPE składkę podstawową finansuje pracodawca, natomiast pracownik może dobrowolnie dokonywać dodatkowych wpłat z własnych środków w ramach składki dodatkowej.
Zgodnie z art. 6 ustawy Programy mogą być prowadzone w jednej z następujących form:
1) funduszu emerytalnego;
2) umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego;
3) umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń w formie grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.
PPE może przybierać formę programu międzyzakładowego prowadzonego przez kilku pracodawców lub program taki może być prowadzony przez pracodawcę indywidualnie. Zgodnie z dalszymi przepisami składka podstawowa finansowana przez pracodawcę nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia uczestnika natomiast wysokośc składki dodatkowej opłacanej przez uczestnika zostaje określona w złożonej przez niego deklaracji. Wypłata środków zgromadzonych na PPE może mieć miejsce:
– na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego 60 roku życia;
– po przedstawieniu przez niego decyzji o przyznaniu prawa do emerytury, po ukończeniu 55-ego roku życia;
– na wniosek osoby uprawnionej – w przypadku śmierci uczestnika;
– bez wniosku uczestnika w przypadku ukończenia przez niego 70 lat (o ile wcześniej nie wystąpił z wnioskiem o wypłatę środków).