Najczęściej stosowaną klasyfikacją dodatków płacowych jest podział na dodatki obligatoryjne lub inaczej powszechne oraz dodatki fakultatywne czyli te o charakterze niepowszechnym związanym ze specyfiką pracy u konkretnego pracodawcy.
Do grupy pierwszej zaliczyć można:
– dodatek za pracę w nocy;
– dodatki wyrównawcze;
– dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.
Druga grupa ma charakter otwarty, a najczęstsze dodatki zaliczane do niej to:
– dodatek funkcyjny;
– dodatek za wysługę lat;
– dodatek za pracę w warunkach szkodliwych;
– prowizje, premie i nagrody pieniężne.
Dodatki powszechne
Dodatki za pracę w porze nocnej oraz w godzinach nadliczbowych (lub jeden i drugi jednocześnie) mogą przybrać postać pieniężną czyli 50% lub 100% wynagrodzenia lub dnia wolnego od pracy udzielonego na wniosek pracownika lub na mocy decyzji jednostronnej pracodawcy.
Zadaniem dodatku wyrównawczego jest wynagrodzenie pracownikowi różnicy pomiędzy pensją otrzymywaną do tej pory i pensją po przeniesieniu do innych obowiązków, które nastąpiło na skutek zaistnienia określonych okoliczności. Dodatek ten przysługuje: pracownicom w ciąży, pracownikom z objawami choroby zawodowej, pracownikom niezdolnym do dotychczasowej pracy ze względu na wypadek przy pracy któremu ulegli.
Dodatki fakultatywne
Dodatki funkcyjne przysługują osobom zajmującym stanowiska kierownicze, są one często regulowane rozporządzeniami które określają tabele stawek i kwot tego dodatku. Dodatek za wysługę lat związany jest ze stażem pracy i może być określony w aktach powszechnych lub w przepisach wewnątrzzakładowych.
W związku ze szczególnie trudnymi warunkami pracy pracownikom przysługiwać może dodatek za pracę warunkach szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia. Dodatek taki musi zostać przewidziany w przepisach wewnątrzzakładowych lub umowie o pracę, może mieć on charakter regularnych wypłat lub jednorazowego świadczenia pieniężnego.
Różnego rodzaju premie, prowizje i nagrody pieniężne mają charakter uznaniowy i są przewidziane przez pracodawcę za konkretne wyniki w pracy czy wykonanie określonego projektu. Są one szczególnie popularne we wszelkich zawodach związanych ze sprzedażą lub produkcją.
