Zmiana reguł zaokrąglania należności podatkowych przyczyniła się do zmniejszenia popularności wszystkich depozytów, które są kapitalizowane po upływie każdej doby. Warto jednak pamiętać, że nie utraciły one innych atutów, które wiążą się z procedurą codziennego naliczania oraz księgowania odsetek. Najważniejsza zaleta tak zwanych „jednodniówek” to możliwość wypłacenia zdeponowanej kwoty bez ryzyka utraty naliczonych do tej pory odsetek. W przypadku depozytów o dłuższych okresach kapitalizacji takie działanie ze strony klienta niestety powoduje całkowitą utratę wypracowanego zysku, bądź naliczenie ich w wymiarze, który przysługuje posiadaczom kont oszczędnościowo-rozliczeniowych.
Czy to się opłaca?
Powyższe pytanie ma kluczowe znaczenie w przypadku oceny poszczególnych kont oszczędnościowych znajdujących się w ofercie krajowych banków. Specyfika omawianych produktów depozytowych sprawia, że szacunki mających na celu określenie ich zyskownościwymagają poznania podstawowych zagadnień, które są związane z tak zwaną efektywną stopą procentową. Otóż jest wartość, która odzwierciedla zyski czerpane z lokaty w sytuacji, gdy długość okresu kapitalizacji jest krótsza od czasu oszczędzania.
Pod pojęciem okresu kapitalizacji rozumie się okres upływający pomiędzy kolejnymi księgowaniami odsetek na koncie oszczędnościowym klienta. Wzór pozwalający wyznaczyć stopę efektywną przedstawia się następująco:
Re = (1+R/n)k-1
Re – stopa efektywnego nominalnego oprocentowania lokaty dla danego okresu oszczędzania
R – stopa nominalnego oprocentowania lokaty dla danego okresu oszczędzania (po uwzględnieniu zryczałtowanego podatku od zysków kapitałowych – stawka 19%)
n – liczba okresów kapitalizacji w roku
k – liczba okresów kapitalizacji w trakcie deponowania środków
Mechanizm obliczania stopy efektywnej można zilustrować za pomocą następującego przykładu: oprocentowanie konta oszczędnościowego w Banku X wynosi 5% w skali roku. Wspomniany bank stosuje dzienną kapitalizację, a klient spodziewa się, że będzie utrzymywał depozyt przez następne 180 dni.
Re = (1+(0,05*(1-0,19)/365))180-1 = 0,0202 = 2,02%
(stopa w skali pół roku z przybliżeniem do czwartego miejsca po przecinku)
Warto pamiętać, że powyższy wynik odzwierciedla wartość potencjalnego zysku kapitałowego w ujęciu nominalnym. Dlatego kalkulacja rzeczywistej (realnej) stopy zysku z tytułu konta oszczędnościowego (Rr) powinna uwzględniać zmiany cen dóbr konsumpcyjnych. Po wprowadzeniu dodatkowego parametru w wskaźnika inflacji CPI (ang. consumer price index), można określić realny zysk posiadacza depozytu. Wedle prognoz wartość wspomnianego indeksu dla następnych 6 miesięcy wyniesie 0,51%.
Rr = ((1+(0,0202)/(1+0,015))-1 = 0,0051 = 0,51%
(stopa w skali pół roku z przybliżeniem do czwartego miejsca po przecinku)
