Spółka cicha – co to jest?

Na mocy takiej właśnie umowy jedna osoba określona jako wspólnik cichy wnosi wkład finansowy do firmy, właściciel firmy natomiast dysponuje nim we własnym imieniu.

Umowa spółki cichej powinna być zawierana na piśmie. Jest to koniecznością zapewniająca bezpieczeństwo obu stronom. Istnieją dwa rodzaje spółek cichych. Spółka typowa, w której cichy wspólnik ma uprawnienia kontrolne, nie ma jednak prawa do zarządzania przedsiębiorstwem. Nie ma prawa do udziału we wzroście majątku firmy (partycypuje tylko w ustalony w umowie sposób w zyskach), a w razie rozwiązania umowy spółki ma prawo jedynie do odzyskania wniesionego wkładu.

Druga forma spółki cichej to tak zwana spółka nietypowa. W takiej sytuacji wspólnik ma prawo współdecydowania w zarządzaniu firmą, często również posiada prawo do udziału we wzroście wartości przedsiębiorstwa. Umowa skutkuje przejściem wkładu inwestora do majątku przedsiębiorcy, który zobowiązuje się wypłacać wspólnikowi cichemu ustaloną część zysku. Cichy wspólnik nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorcy i nie uczestniczy w stracie firmy. Nie zawsze jednak musi tak być.

Wspólnik cichy może odpowiedzialność ponosić, ponieważ jego wkład ma charakter kapitału, którym odpowiada się za zobowiązania właściciela przedsiębiorstwa. Odpowiedzialność wspólnika cichego za zobowiązania spółki będzie też możliwa, gdy dopuści się on czynu niedozwolonego, działając jako przedsiębiorca. Będzie również ponosił odpowiedzialność, jeśli wobec kontrahenta firmy zachowa się tak, że ten będzie sądził, iż ma do czynienia ze wspólnikiem spółki zewnętrznej. Wspólnik cichy, który się ujawni, poniesie odpowiedzialność wobec osoby trzeciej w razie, gdy swoim zachowaniem spowoduje zaciągnięcie zobowiązania na rachunek przedsiębiorstwa, które wspiera. Istnienie wspólnika cichego nie powinno być znane nikomu poza stronami umowy, co wynika z nazwy. Właściciel firmy ma więc pełną kontrolę nad swoim przedsiębiorstwem, reprezentuje je samodzielnie. To znakomita forma pozwalająca na rozwój bez konieczności zaciągania zobowiązań bankowych. Korzyści ze spółki cichej zarówno dla właściciela, jak i wspólnika są klarowne. Jeden może z powodzeniem prowadzić przedsiębiorstwo, drugi zaś dokonał inwestycji dającej mu zyski.

Przystąpienie do spółki cichej jest więc pewną formą inwestycji mającej na celu gromadzenie kapitału. Można zaliczyć ją do alternatywnych form inwestowania. Zanim jednak zdecydujemy się na zainwestowanie środków, powinniśmy domagać się od przedsiębiorcy biznesplanu, poznać możliwości rozwojowe danego przedsiębiorstwa, zabezpieczyć się prawnie i poradzić specjalistów, po to aby inwestycja nie okazała się nietrafioną. Spółka cicha jako wypełnienie luki pomiędzy pożyczką a spółką cywilną staje się bardzo popularną metoda inwestowania i dokapitalizowania przedsiębiorstwa. Spółka cicha została uregulowana w kodeksie handlowym, w księdze drugiej Czynności handlowe, rozdziale IX, w przepisach art. 682-695. Wzmiankowane normy zostały uchylone przez art. VI § 1 ustawy z 23.4.1964 r. Podkreślić należy, że systematyka kodeksu handlowego wyłączała spółkę cichą z zakresu przedmiotowego pojęcia spółek prawa handlowego, jak pisałam wyżej. Podstawa prawna regulująca powstanie spółki cichej to Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Koniecznością jest więc, zanim zdecydujemy się na inwestycję, zasięgnięcie porady prawnika.