Jedynie pierwsza spośród wymienionych pozycji bilansowych cieszy się szczególnym zainteresowaniem szerszego grona inwestorów z uwagi na fakt, że aktualna wartość aktywów poszczególnych funduszy jest wykorzystywana jako kategoria na potrzeby ich klasyfikacji oraz bezpośrednich porównań.
Czas zajrzeć w bilans …
Wytyczne co do szczegółowej ewidencji rachunkowej w przypadku funduszy emerytalnych są określone na mocy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy emerytalnych z dnia 24 grudnia 2007 roku (Dz.U. z 2007 nr 248 poz. 1847). Pełni ono rolę uzupełniającą w stosunku do ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591). Z punktu widzenia tego artykułu najważniejsza rolę odgrywa wzorcowy układ bilansu, który został umieszczony w załączniku do wspomnianego rozporządzenia. Już na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że struktura bilansu Otwartego Funduszu Emerytalnego jest diametralnie różna od tej, jaka znajduje zastosowanie w innych podmiotach gospodarczych. Uwagę zwraca jednostronny układ prezentacji danych oraz niewielka liczba kategorii ewidencyjnych.
Wedle reguł ustalonych przez Ministra Finansów do aktywów OFE przynależą następujące grupy ewidencyjne:
– portfel inwestycyjny;
– środki pieniężne (na rachunkach: przeliczeniowych, bieżących oraz pozostałych);
– należności.
Ustawowe definicje …
Określenie portfel inwestycyjny wydaje się dość enigmatyczne, dlatego przydatne okazują się zapisy artykułu 2 wspomnianego rozporządzenia (odsyłają one z kolei do ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 roku o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 lutego 2004 roku, które określa szczegółowe limity inwestycji Otwartych Funduszy Emerytalnych). Na ich podstawie można stwierdzić, że pod nazwą portfel inwestycyjny kryją się instrumenty finansowe oraz depozyty wchodzące aktualnie w skład majątku OFE. Charakter portfela inwestycyjnego oraz proporcje papierów wartościowych i pozostałych aktywów, które wchodzą w jego skład muszą spełniać warunki zawarte w artykułach 141,142 i 143 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Oto ważniejsze grupy dozwolonych prawem form inwestowania OFE:
– obligacje oraz bony skarbowe (bez limitów);
– złotówkowe depozyty oraz bankowe papiery wartościowe (do 20% wartości portfela);
– akcje notowane na GPW i listy zastawne (obydwie grupy do 40% portfela);
– obligacje emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego (do 40% portfela).
