Nowelizacja Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 2010 roku wprowadziła następujące zmiany:
– rozszerza katalog podmiotów uprawnionych do prowadzenia działalności pożytku publicznego, czyli spółdzielnie socjalne (bez możliwości ubiegania się o status OPP), spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i kluby sportowe. W każdym z omawiany przypadków muszą to być instytucje, których celem nie jest osiąganie zysku;
– rozszerzenie sfery zadań publicznych. Dołączono do niej działalność na rzecz: mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, równych praw kobiet i mężczyzn, nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania, wypoczynku dzieci i młodzieży, kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, wspierania i upowszechniania kultury fizycznej i sportu, porządku i bezpieczeństwa publicznego, obronności państwa i działalności sił zbrojnych RP, kombatantów i osób represjonowanych, organizacji pozarządowych oraz podmiotów uprawnionych do prowadzenia, działalności pożytku publicznego, w zakresie określonym we wszystkich sferach pożytku publicznego;
– stwarza nowe formy współpracy pomiędzy organami administracji oraz organizacjami pozarządowymi czy podmiotami prowadzącymi działalnością pożytku publicznego. Obejmują one konsultowanie projektów aktów normatywnych z radami pożytku publicznego, dotyczących zadań publicznych. Ustawa umożliwia zakładanie i prowadzenie instytucji, działających na rzecz organizacji pożytku publicznego. Są one zakładane przez organy administracji.
Jednostki samorządu lokalnego mogą udzielać pożyczek, gwarancji i poręczeń organizacjom pozarządowym. Nową formą współpracy jest możliwość złożenia wniosku o wykonanie zadania publicznego przez organizację pożytku publicznego. Ten dokument należy złożyć do jednostki samorządu. Należy pamiętać, że zakres owej inicjatywy lokalnej reguluje omawiana ustawa.
– samorządy zostały zobligowane do przygotowania programów współpracy z organizacjami pozarządowymi. Dokument musi zostać uchwalony do 30 listopada roku poprzedzającego rok wdrażania programu. Zanim program współpracy zostanie przyjęty podlega on publicznej konsultacji;
– jeśli chodzi o zlecanie realizacji zadań publicznych, to omawiana nowelizacja precyzuje zasady ich przeprowadzenia. Zmieniły się, m. in. kryteria oceny ofert konkursowych, wprowadzono obowiązkową komisję konkursową i ofertę wspólną, uproszczono procedurę zlecania zadań. Mocą ustawy wprowadzono regranting. Oznacza to, że organizacja pożytku publicznego, która wykonuje zadanie publiczne, może je zlecić innemu podmiotowi trzeciego sektora;
– zmienia definicję organizacji pożytku publicznego;
– wprowadzono zmiany, dotyczące działalności nieopłatnej i odpłatnej pożytku publicznego, sprawozdawczości, nadzoru nad organizacjami pożytku publicznego, przeznaczania 1%;
– zmieniona została definicja wolontariusza.
Nowelizacja tej ustawy z 2011 roku uszczegółowiła:
– informacje, dotyczące podmiotów mogących prowadzić działalność pożytku;
– informacje, dotyczące publikacji programu współpracy;
– informacje, dotyczące działalności odpłatnej, konkursów ofert i inicjatywy lokalnej;
– dotyczące utraty statusu organizacji pożytku.
Kolejne nowelizacje są planowane na dzień 1 stycznia 2012 roku. oraz 1 stycznia 2013 roku. Będą one dotyczyły sprawozdawczości.
