Pojawia się ono zarówno w gospodarkach wysoko, jak i słabo rozwiniętych, zjawisko bezrobocia ma ponadto zróżnicowaną skalę i przyczyny. Znawcy problematyki bezrobocia wyróżniają zatem odmienne jego rodzaje ze względu na określone kryteria. Jakie są zatem najważniejsze rodzaje bezrobocia oraz, co za tym idzie, podstawowe przyczyny powstawania tego zjawiska? Przedstawiamy najważniejsze zagadnienia.
Bezrobocie frykcyjne
Jest ono rezultatem frykcji, niedopasowań na rynku pracy. Ten rodzaj bezrobocia występuje w określonym stopniu w każdej gospodarce, ponieważ często wynika z przerw w zatrudnieniu. Najczęściej jest to związane ze zmianą miejsca zamieszkania, poszukiwaniem zatrudnienia. Za przyczynę tego bezrobocia uważa się również niedoskonałą informację o wolnych miejscach pracy i niepełną dostępność kandydatów do pracy. Przyjmuje się, że ten typ bezrobocia jest czymś naturalnym w gospodarce, sprzyja on zachowaniu dyscypliny pracy i zapobiega nadmiernemu wzrostowi płac.
Bezrobocie strukturalne
Wynika ono z rozbieżności pod względem struktury pomiędzy podażą pracy, a popytem na pracę. W naszym kraju jego zasadniczym przejawem był okres likwidacji PGR – ów, kiedy to cała rzesza osób stała się trwale bezrobotna ze względu na niedopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy. W związku z rozwojem gospodarczym, pojawieniem się nowych technologii, zmianami struktury produkcji i preferencji odbiorców dochodzi do sytuacji, gdy niektóre profesje stają się „niepasujące” do zapotrzebowania pracodawców. Miało to miejsce w odniesieniu do profesji zecerów, którzy po zmianie techniki druku stali się właśnie bezrobotni pod względem strukturalnym.
Bezrobocie cykliczne
Jest to kolejny ważny rodzaj bezrobocia, wynikający z cyklicznych zmian zachodzących w gospodarce. Ten typ bezrobocia rozpoznał ekonomista John Keynes, wskazując, że w okresie recesji za zmniejszeniem produkcji (spowodowanej spadkiem popytu na towary i usługi) następuje obniżenie zapotrzebowania na pracę.
To z kolei prowadzi do pojawienia się bezrobocia cyklicznego. Zapobieganie bezrobociu cyklicznemu według Keynesa miałoby polegać na zwiększaniu roli państwa w gospodarce. Zadaniem państwa byłoby łagodzenie i wydłużanie cykli koniunkturalnych, organizowanie robót publicznych w celu kreowania popytu na pracę, co w założeniu miało zapobiegać bezrobociu. Poruszona przez ekonomistę kwestia uczestnictwa państwa w życiu gospodarczym do dziś jest dyskutowana i nie w pełni rozstrzygnięta.