Zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:
– osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych;
– twórcę i artystę;
– osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:
a) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
– wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
– wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
– osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ichzespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca innego tytułu ubezpieczenia podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz na zasadzie dobrowolności ubezpieczeniu chorobowemu. Podlega także obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Osoby które prowadzą kilka firm podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z jednego wybranego rodzaju działalności. Przedsiębiorca musi przygotować następujące dokumenty zgłoszeniowe do ZUS:
– zgłoszenie do ubezpieczeń – ZUS ZUA;
– w sytuacji posiadania kilku kont bankowych – ZUS ZBA;
– w sytuacji różnych adresów prowadzonej działalności i siedziby firmy – ZUS ZAA;
– w sytuacji zgłoszenia do ubezpieczenia członków rodziny – ZUS ZCNA.
Od 1 stycznia 2011r. wysokość najniższej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców wynosi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z IV kwartału 2010 wraz z dopłatami z zysku.
W przypadku, kiedy przedsiębiorcy zostanie przyznane prawo do emerytury, nie ma on już obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności. Podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.