Nazwą „afazja” (z greckiego: niemota) określamy pewną grupę objawów, którym towarzyszy uszkodzenie mózgu, a dokładniej ośrodkowego układu nerwowego. Chory może mieć problemy z mówieniem, rozumieniem mowy, czytaniem i pisaniem.
Wyróżniono dwa główne typy afazji:
– afazja Brocka – (eferentna ruchowa, kinetyczna) do uszkodzenia dochodzi w obrębie tylnej części dolnego zakrętu czołowego lewego, nazywanego ośrodkiem Brocki. Charakteryzuje ją niemal całkowita utrata zdolności mowy, przy zachowaniu zdolności do jej rozumienia;
– afazja Wernicke’go – (akustyczno-gnostyczna, sensoryczna) uszkodzona zostaje tylna część górnego zakrętu skroniowego lewego, jest to okolica Wernicke’go. Wyróżnić tu możemy zachowanie płynnej mowy, przy jednoczesnym słowotoku. Równocześnie odnosi się wrażenie, iż chory dobiera słowa losowo, nieprzemyślanie – jest to tak zwana „sałatka słowna”.
Najczęstszymi przyczynami afazji są:
– choroby naczyniowe mózgu, takie jak udary mózgu, które są powodem wystąpienia około 75% różnych afazji;
– guzy mózgu;
– różne urazy czaszki, będące najczęściej następstwem wypadków komunikacyjnych;
– krótkotrwałe niedotlenienia mózgu.
Afazja występuje również przejściowo przy zatruciach toksynami, oraz w przebiegu chorób, np. cukrzycy lub Alzheimera, często towarzyszy jej depresja oraz zaburzenia emocjonalne.
Objawami, towarzyszącymi afazji są:
– hemiplegia, tj. porażenie połowiczne;
– utrata części pola widzenia (najczęściej brak widzenia po uszkodzonej stronie, dotkniętej paraliżem);
– problemy z jedzeniem i przełykaniem;
– napady epileptyczne;
– zaburzenia pamięci.
W praktyce najczęściej można zaobserwować łączone postacie zaburzeń afatycznych. Przy mieszanych afazjach obserwujemy współwystępowanie objawów czuciowych i ruchowych. Pracę z pacjentem należy rozpocząć możliwie najprędzej, by pomóc mu usprawniać uszkodzone ośrodki i odzyskać – w pewnym stopniu, lub całkowicie – utracone funkcje.
Czy zetknęliście się kiedyś z kimś cierpiącym na afazję? Co było jej przyczyną?
