Czym jest sytuacja kryzysowa? Najczęściej to niepożądane sytuacje lub serie wydarzeń, które następują niespodziewanie, przy czym są dla nas zagrażające w pewnym aspekcie naszego życia. Nagłe zerwanie długoletniego związku, problem w pracy lub szkole czy niecodzienna sytuacja życiowa, która zaburza w jednej chwili naszą codzienną egzystencję – to sytuacje, które powodują kryzys. Skutki psychologiczne pojawienia się sytuacji kryzysowej są zróżnicowane i mocno odczuwalne. Podzielić je możemy na trzy kategorie:
› sfera emocjonalna i poznawcza: nieumiejętność rozwiązania problemu, lęk, depresja, poczucie winy, problemy ze snem i koszmary, bezradność, uczucie złości, zaprzeczanie wydarzeniu/sytuacji, żal, panika, frustracja, niepokój, utrata zdolności podejmowania decyzji;
› sfera zachowań: wybuchy gniewu, możliwość popadnięcia w nałogi (narkotyki, alkohol, tytoń), napady histerii, zwiększona zależność od innych osób lub alienacja, wzmożona ruchliwość.
› sfera biologiczno-fizjologiczna: potliwość, zanik apetytu, mdłości i wymioty, biegunki, zwiększona męczliwość.
Sytuacja kryzysowa przebiega w czterech następujących po sobie fazach:
1) Szoku – silnie działa tu mechanizm zaprzeczania, objawiający się ukrywaniem prawdziwych uczuć związanych z wydarzeniem i próbą zamaskowania ich przed otoczeniem;
2) Emocjonalnej reakcji – dochodzi do konfrontacji z rzeczywistością. Przy wsparciu bliskich osób rozpoczyna się praca nad sytuacją kryzysową, poprzez poszukiwanie wyjaśnień i realnych rozwiązań;
3) Pracy nad sytuacją kryzysową – próba uwolnienia się od traumatycznych wspomnień i przeżyć, zaakceptowanie przeszłości i praca nad sobą;
4) Nowej orientacji – traumatyczne wydarzenia traktowane są jako życiowe doświadczenia, osoba odzyskuje poczucie własnej wartości i kontrolę nad swoim życiem i otoczeniem, powraca również do życia towarzyskiego.
Skutecznymi metodami radzenia sobie z kryzysem, będą przykładowo:
˚ zaakceptowanie zaistniałej sytuacji,
˚ podzielenie się uczuciami z bliską osobą, która obdarzy nas wsparciem,
˚ utrzymywanie kontaktów z rodziną i bliskimi,
˚ zachowanie realistycznego spojrzenia na rzeczywistość.
Jakie są Waszym zdaniem najlepsze sposoby na poradzenie sobie w sytuacji kryzysowej? Podzielcie się swoimi opiniami.
