Umowa zmiany jest typem umowy nazwanej. Została opisana w Księdze III tytuł XII Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 603 k.c. przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Przedmiotem umowy mogą być zarówno rzeczy, jak i prawa majątkowe, co oznacza, że przedmiotem umowy mogą być także nieruchomości czy też spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Umowa zamiany jest bardzo zbliżona do umowy sprzedaży, w taki też sposób określone powinny zostać podstawowe obowiązki stron umowy zamiany – mówi o tym wprost art. 604 k.c., zgodnie z którym do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. W obrocie handlowym umowa zmiany jest określana jako umowa tzw. barterowa. Przepisy prawa nie przewidują szczególnej formy takiej umowy – chyba, że formę taką wskazują odrębne przepisy. Umowa zamiany nieruchomości czy też spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego – pod rygorem nieważności. W przypadku różnicy wartości pomiędzy przedmiotami zamiany – jedna ze stron może zostać w umowie zobowiązana do dopłaty wartości rzeczy lub prawa na rzecz drugiej strony umowy.
