Aby możliwe było unieważnienie małżeństwa kościelnego konieczne jest wykazanie przesłanek, które prawo kanoniczne uznaje jako podstawę do zakończenia małżeństwa. Należy do nich przede wszystkim przeszkoda wieku. W prawie kościelnym, aby małżeństwo było ważne, konieczne jest uzyskanie przez obojga partnerów określonego wieku, w przypadku mężczyzn jest to 16 lat, u kobiet 14. I choć w polskim prawie warunkiem koniecznym dla zawarcia związku małżeńskiego jest ukończenie 18 roku życia, istnieje możliwość uzyskania zgody na ślub przez sąd.
Ponieważ niepodważalną i niezaprzeczalną rolą rodziny jest poczęcie i wychowanie dzieci, niedopełnienie tego obowiązku w małżeństwie stanowi podstawę do jego unieważnienia. Zatem jeżeli jedna ze stron biorąc ślub zatai fakt, że jest niepłodna i niezdolna do poczęcia dziecka lub też świadomie nie chce ich posiadać, jest to zdecydowanie fakt do unieważnienia małżeństwa. Podobnie w przypadku, jeżeli jedno z małżonków jest niezdolne do odbywania stosunków seksualnych.
Ponadto przesłankami do unieważnienia małżeństwa kościelnego są: tzw. przeszkoda różnej religii, przeszkoda święceń, tzn. przyjęcie przez jednego z małżonków święceń kapłańskich lub zakonnych, przeszkoda ślubu czystości, zmuszenie do małżeństwa, zabójstwo jednego z małżonków, pokrewieństwo oraz powinowactwo. Ponadto małżeństwo może zostać uznane za nieważne, jeżeli dowiedzione zostanie, iż jedna z osób wykazała niezdolność do jego zawarcia z powodu choroby psychicznej, podstępu, przymusu lub symulacji uczuć. Podstawę do unieważnienia małżeństwa stanowi również nieskonsumowanie małżeństwa.
Ważne jest uświadomienie sobie, że zdrada nie stanowi podstawy do unieważnienia małżeństwa. Stanowi ona jedynie przesłankę od uzyskania separacji ważnej w świetle prawa kościelnego, podobnie jak sytuacja gdy jeden z małżonków zagraża całej rodzinie w sposób fizyczny lub psychiczny. Uzyskana w ten sposób separacja kościelna niesie ze sobą również skutki cywilne, a więc rozdzielność majątkową, mieszkaniową i podstawę do ubiegania się o wypłatę alimentów na dzieci.
Uwaga!
Podejmując się wszczęcia sprawy o unieważnienie małżeństwa należy liczyć się z czasem jej trwania, mogącym sięgać nawet 18 miesięcy. Kolejno procesy w każdej z instancji trwają maksymalnie 12 miesięcy dla I-szej, a nie więcej niż 6 miesięcy dla II-giej instancji. Unieważnienia małżeństw rozpatrywane są przez tzw. sądu duchowne na podstawie Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Wypowiadajcie się w komentarzach.
